Nước tinh khiết, nước lọc, nước suối hay nước sạch phải đảm bảo cân bằng các chỉ tiêu cơ bản như độ pH, chỉ số TDS, độ mặn… Và một chỉ số cũng vô cùng quan trọng là ORP. Hãy cùng thiết bị Thịnh Phú tìm hiểu ORP là gì, tầm quan trọng của nồng độ này trong nguồn nước sạch.
Nội dung bài viết
ORP là gì?
ORP hay được gọi là phản ứng oxi hóa khử là phép đo cho biết mức độ oxy hóa hoặc khử của chất lỏng. Nói ngắn gọn, ORP là thước đo độ sạch của nước và khả năng phân hủy các chất gây ô nhiễm.
Phép đo này có nhiều ứng dụng khác nhau, chẳng hạn như kiểm tra vệ sinh an toàn của nước uống hoặc theo dõi chất lỏng về sự phù hợp đối với các quá trình vi sinh yếm khí.
Đơn vị đo ORP
Trong nỗ lực đạt đến trạng thái ổn định, các chất thiếu điện tử đang cố gắng tìm kiếm điện tử ở bất cứ nơi nào có thể: những chất này được gọi là chất oxy hóa. Ngược lại, những chất thừa electron có khả năng nhường electron thừa của chúng: những chất này được gọi là chất khử hay chất chống oxy hóa.
Thế oxy hóa-khử hay ORP là phép đo cho biết mức độ mà một chất có khả năng oxy hóa hoặc khử một chất khác.
Đơn vị ORP là mV và công cụ đo là máy đo ORP chuyên dụng.
- Kết quả ORP có giá trị dương chỉ ra rằng một chất là chất oxy hóa. Giá trị này càng cao, nó càng bị oxy hóa. Như vậy, chất có giá trị ORP là +400 mV có tính oxi hóa cao hơn 4 lần so với chất có giá trị ORP là +100 mV.
- Kết quả ORP âm chỉ ra rằng nó là chất khử. Giá trị càng thấp thì càng chống oxy hóa. Như vậy, chất có giá trị ORP là -400 mV có khả năng khử cao hơn 4 lần so với chất có giá trị ORP là -100 mV.
Tầm quan trọng của chỉ số ORP trong nước
ORP không thể thiếu trong quá trình kiểm tra nước vì nó cho biết nước được khử trùng hoặc bị ô nhiễm như thế nào dựa trên các đặc tính oxy hóa và khử của nó.
Để an toàn khi sử dụng, tái chế hoặc tiếp xúc với da của chúng ta, nước được xử lý bằng chất khử trùng để có khả năng oxy hóa cao hơn, tạo ra chỉ số ORP cao hơn.
Bằng cách theo dõi thường xuyên mức ORP, chúng ta có thể theo dõi hiệu quả của chất khử trùng và điều chỉnh kế hoạch xử lý nước của mình cho phù hợp.
Ứng dụng của chỉ số và phép đo ORP
ORP là chỉ số quan trọng, vì vậy nó được sử dụng nhiều trong các ngành nghề khác nhau gồm:
Khử trùng nước
- Một trong những ứng dụng lớn nhất của ORP là khử trùng nước. Ví dụ, nguồn cung cấp nước uống của thành phố sử dụng chất oxy hóa mạnh như clo để tiêu diệt vi khuẩn và các vi sinh vật khác và ngăn chặn sự phát triển của chúng trong các đường cấp nước.
- Giá trị ORP cao hơn có liên quan đến nồng độ chất khử trùng cao hơn, vì vậy ORP được sử dụng để theo dõi và kiểm soát mức độ chất khử trùng trong nguồn cung cấp nước.
- Trong hồ bơi và spa, chất khử trùng được sử dụng để tiêu diệt vi khuẩn có thể truyền bệnh.
- Trong các bể bơi ngoài trời và tháp giải nhiệt, chất khử trùng cũng được sử dụng để ngăn chặn sự phát triển của tảo.
Theo dõi và kiểm soát phản ứng oxi hóa khử
ORP cũng được sử dụng để theo dõi và kiểm soát nhiều phản ứng oxi hóa-khử trong các quy trình công nghiệp.
Ví dụ, trong các hệ thống công nghiệp tự động, ORP thường được sử dụng để duy trì một lượng nhỏ các hóa chất oxy hóa như clo, hydrogen peroxide và ozone, hoặc các hóa chất khử như sulfur dioxide và sodium sulfite.
Xử lý nước thải
Trong xử lý nước thải, ORP được sử dụng để xác định, giám sát vi sinh vật đang hoạt động và giúp người vận hành quản lý hệ thống xử lý bằng cách thúc đẩy hoặc ngăn chặn các phản ứng nhất định.
Ví dụ, ORP có thể được kiểm soát trong các bộ phận khác nhau của hệ thống để phân hủy chất hữu cơ, loại bỏ nitrat hoặc phốt pho và kiểm soát mùi hôi.
Phát hiện vi sinh vật kỵ khí
Vì giá trị ORP thấp chỉ ra điều kiện yếm khí, ORP có thể được sử dụng để phát hiện hoạt động của vi sinh vật kỵ khí trong môi trường, chẳng hạn như trong cột nước hoặc trong trầm tích. ORP cũng có thể được sử dụng để chỉ độ bão hòa của đất, điều này rất hữu ích cho việc lập bản đồ các vùng đất ngập nước.
Các ứng dụng khác
- Trong các ứng dụng môi trường khác, phép đo ORP có thể được xem như một phần mở rộng của phép đo oxy hòa tan (DO). Máy đo DO có thể kiểm tra và đo điều kiện hiếu khí, nhưng chúng không thể chỉ ra mức độ khử của môi trường kỵ khí.
- Mặt khác, thang đo ORP bao gồm một loạt các điều kiện giảm. Do đó, ORP có thể cung cấp cái nhìn sâu sắc về hóa học của môi trường kỵ khí, chẳng hạn như các loại quá trình vi sinh vật trong trầm tích hoặc các phản ứng liên quan đến chất ô nhiễm trong các tầng chứa nước bị ô nhiễm.
- ORP cũng có thể được sử dụng cùng với cảm biến màng DO để xác định các điều kiện mà phép đo DO có thể bị lỗi. Trong điều kiện yếm khí, cảm biến DO kiểu màng có thể cho kết quả đọc sai nếu có mặt sulfua.
Kết luận
ORP là một phép đo nhanh chóng, có chi phí thấp để giám sát nhiều điều kiện oxy hóa và khử trong một môi trường hoặc hệ thống.
Điều này làm cho phép đo ORP phù hợp với nhiều ứng dụng công nghiệp và môi trường nơi các điều kiện oxy hóa và khử khác nhau. ORP đặc biệt hữu ích cho các tình huống giám sát thường xuyên hoặc liên tục, nơi các xét nghiệm hóa học chậm hơn và tốn kém hơn sẽ không thực tế.